۴ - مشارکت در ارائه خدمات وهمکاری متقابل با جامعه/منطقه

عملکرد دانش آموختگان و همکاری متقابل دانشگاه در ارائه خدمات به جامعه، تأثیرات مثبتی بر کیفیت خدمات و سطح رفاه جامعه هدف دارند. این امر از طریق تعامل فعال تمامی سطوح از دانش آموختگان گرفته تا خود دانشگاه با جامعه هدف، حاصل می‌شود.

۱-۴ دانش آموختگان

۱-۱-۴ شناسایی دست اندرکاران و ذینفعان و برقراری همکاری پایدار با آنها برای دستیابی به کیفیت مورد انتظار در دانش آموختگان :

دانشگاه خوارزمی برای دستیابی به کیفیت مورد انتظار برای دانش‌آموختگان خود و نیز توزیع و تاثیر آنها بر روی جامعه، فعالانه به دنبال شناسایی و برقراری همکاری‌های پایدار با سایر دست‌اندرکاران و ذینفعان است لذا اقدامات زیر انجام شده است:

• رصد و شناسایی فارغ‌التحصیلان کارآفرین برای برقرای تعامل و ارتباط دو سویه
• راه‌اندازی مرکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی برای برقراری همکاری پایدار با دست‌اندرکاران و نهادهای مرتبط با موضوع اشتغال 
• همکاری با سازمان‌های مرتبط با موضوع مهارت‌آموزی برای افزایش اشتغال‌پذیری فارغ‌التحصیلان
• تأسیس کانون فرهنگی، هنری و اجتماعی دانش آموختگان خوارزمی( متشکل از فعالین فرهنگی و دبیران و اعضای شورای مرکزی کانونها و انجمن‌های علمی که فارغ التحصیل شده اند )

دانشگاه خوارزمی وضعیت اشتغال دانش آموختگان سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ را در سه سال متوالی انجام داده است. همچنین در پروژه پایش وضعیت اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور[۱] که گزارش آن توسط وزارت علوم تحقیقات و فناوری منتشر شد مشارکت فعال داشته است. بر اساس این گزارش که آذرماه ۱۳۹۹ منتشر شد دانشگاه خوارزمی در زمینه میزان اشتغال دانش آموختگان مقطع کارشناسی در بین ۱۵ دانشگاه برتر کشور قرار دارد. 

در بیانیه ماموریت دانشگاه در یکی از سه محور اصلی به "تربیت سرمایه انسانی متعهد، متخصص، ماهر و شایسته کشور” اشاره شده است. در این عبارت تخصص، مهارت و شایستگی به موضوعاتی اشاره دارد که در شاخص‌های مورد ارزیابی مورد نظر است. ذیلا هر یک از کلمات اصلی تبیین شده است:

• سرمایه انسانی کشور: دانش آموختگانی که به عنوان یک سرمایه کارآمد می‌توانند به عنوان عاملی اساسی در پیشرفت کشور در ابعاد مختلف شناخته شوند.
• متخصص: دانش آموخته ای که به دانش‌های تخصصی به روز وکارآمد در رشته خود، تسلط کافی دارد. 
• ماهر: دانش آموخته ای که توانایی و قابلیت کاربست دانش آموخته شده را در عمل داشته باشد.
• شایسته: دانش آموخته ای اخلاق مدار که اخلاق حرفه ای را سرلوحه عمل خود قرار می‌دهد. 

برای نمونه در دانشکده علوم زیستی دانشجو در دوره کارشناسی زیست فناوری دانشجویان به دلیل گذراندن دروسی مانند بیوتکنولوژی پزشکی، میکروبی و کشاورزی با علوم روز مورد نیاز جامعه بر پایه تکنیک‌های نوین زیست فناورانه آشنا می‌شوند. همینطور در دروسی مانند بیوتکنولوژی محیطی نسبت به آثار مخرب آلاینده‌های محیطی آگاهی یافته و راه‌های برطرف کردن این مشکلات را آموزش می‌بینند. بدلیل داشتن دروسی مانند تجاری سازی کارآفرینی و اخلاق زیستی نسبت به چگونگی برند سازی، تجاری سازی و حتی ثبت شرکت‌ها و نیز برقراری ارتباط با بازار فروش محصولات تولیدی خود آگاهی کسب می‌کنند. در دروسی مانند فرایندهای تولید در مقیاس صنعتی با چگونگی تولید محصولات فناورانه که پاسخگوی نیازهای جامعه است آشنا می‌شوند. در دوره کارورزی نیز کارآموز آموزش‌های لازم در مراکز تحقیقاتی و صنعتی فرا می‌گیرد تا بتواند پاسخگوی موضوعات دارای اولویت در جامعه باشد. برخی دانشجویان نیز بدلیل فعالیت‌های علمی پزوهشی گسترده ای که دارند جذب بنیاد ملی نخبگان می‌شوند و فعالیت‌های علمی خود را ادامه می‌دهند. 

دانشگاه خوارزمی از دیرباز در تربیت و آموزش دانش‌آموختگان توانمند و موثر در جامعه پیشگام بوده است. آمار در جامعه نشان می‌دهید که بسیاری از آنها در حوزه‌های آموزش و پرورش در دوره فعال بودن گرایش دبیری شاغل می‌باشند. علاوه بر آن تعداد بسیاری از اساتید دانشگاه‌های کشور و افراد شاغل در صنایع و بخش‌های علمی تحقیقاتی کشور از دانش‌آموختگان این دانشکده هستند. با توجه به رویکردهایی که هر دانشکده دارد بعنوان مثال دانشکده علوم مالی در ترتبیت متخصصین و مدیران و رهبران آینده صنعت مالی کشور، فارغ التحصیلان دانشکده علوم مالی در طول سنوات گذشته در پست‌های کلیدی و مسئولیتی مهمی در دستگاه‌های مختلف اجرایی مشغول به خدمت شده‌اند از جمله سازمان امور مالیاتی، سازمان بورس و وارق بهادار، دیوان محاسبات، سازمان بازرسی، بانک‌های خصوصی و دولتی کشور و سایر نهاد‌های مالی که منشأ اثرات مثبت بسیار زیادی برای جامعه و صنعت مالی کشور و دانشگاه بوده‌اند و به طور مستمر نیز ارتباط ایشان با دانشگاه برقرار بوده است. 

در این خصوص برخی دانشجویان در قالب پایان‌نامه پژوهش هایی در این زمینه داشته اند: 

• رساله با عنوان تحلیل فضایی الگوی کشت ناحیه روستایی لنجانات با توجه به محدودیت منابع آب، الگوی فضایی کشت 
• رساله با عنوان اثر تغییرات اقلیمی بر سامانه‌های بندالیو همزمانی آن با ترسالی و خشکسالی‌های ایران با مطالعه روی بندال‌ها تغییرات دوره‌های حشکسالی و ترسالی 

فعالیت‌هایی که انجام شده است: 

• تربیت دانش‌آموختگان در حوزه‌های مختلف مورد نیاز جامعه صنعتی و میان رشته‌ای‌های مرتیط 
• تلاش و تشویق و ترغیب جهت انتخاب حرفه‌ای آینده شغلی خود
• حضور اعضای هیات علمی جوان و با انگیزه و همچنین آگاه به نیازهای جامعه رویکرد آموزش و تحقیقات 
• برگزاری کارگاه‌هایی با معرفی بخش‌های مختلف صنعت مالی کشور توسط خود دست اندرکاران 
• معرفی فرصت‌های شغلی این صنایع، 
• چالش‌های پیش رو و اولویت‌های پژوهشی آن. 
• میزگرد علمی- تخصصی چالش‌های صنعت و تجارت در حوزه بانکداری بین‌المللی
• برگزاری کنفرانس فرصت‌ها و چالش‌های مهندسی استان البرز
• برگزاری هفتمین کنفرانس بین‌المللی لجستیک و مدیریت زنجیره تامین
• کارگاه آشنایی با ابعاد و ویژگی‌های مهندسی صنایع
• برگزاری اولین همایش آشنایی با رشته مهندسی صنایع و فرصت‌های شغلی آن

در این راستا، شناسایی و بررسی وضعیت شغلی فارغ‌التحصیلان از نظر مرتبط بودن شغل و رشته تحصیلی، نوع استخدام، وضعیت استخدام، و وضعیت مهارت‌آموزی آنها انجام شده است. آمارها نشان می‌دهد شغل بیش ا ز ۶۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاه مرتبط با رشته تحصیلی آنها است. این آمار در مقطع دکتری نزدیک به ۱۰۰ درصد است. تلاش شده است با توسعه هدایت شغلی و افرایش مهارت‌آموزی دانش‌آموختگان میزان مرتبط بودن شغل و رشته تحصیلی افزایش یابد. همچنین با ارائه این خدمات، دانشجویان بر اساس شخصیت، توانایی و استعدادشان به جستجوی شغل بپردازند تا از فرسودگی شغلی و عدم رضایت شغلی در آینده کاسته شود.

همکاری با جامعه یکی از راهبردهای اصلی دانشگاه است. یکی از ذینفعان در این جامعه کارفرمایان و جامعه صنعتی است. یکی از برنامه‌های عملیاتی زیر این راهبرد، تعامل با کارفرمایان و صنعت برای جایابی دانش آموختگان جهت اشتغال است. در راهبرد دیگر دانشگاه نیز به همکاری آموزشی بین دانشگاه و صنعت اشاره شده است. این بدان معنا است که دانشگاه در تهیه محتواهای آموزشی از تجربیات صنعتی بهره خواهد برد و در نتیجه در تربیت دانش آموختگان با صنعت همکاری می‌شود. 

در راهبرد دیگر دانشگاه نیزبه توسعه رشته‌ها بر اساس نیاز محلی، ملی و منطقه ای اشاره شده است که به معنای تعامل نزدیک با کارفرمایان برای تولید محتوای آموزشی و تربیت دانشجویان است.

 با تأسیس مرکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی و همکاری با دفاتر کاریابی و کارآفرینان تلاش شده است دوره‌های مهارت‌آموزی و مشاوره شغلی رایگان برای دانشجویان بی بضاعت فراهم شود تا ظرفیت اشتغال‌پذیری این افراد اضافه شود. تاکنون بیش از ۲۰۰۰ نفر ساعت مشاوره شغلی و کسب و ‌کار و مهارت‌آموزی ارائه شده است.

علاوه بر این از کارآفرینان برتر برای حضور در دانشگاه و برگزاری نشست، ارائه مشاوره و بحث و گفتگو درباره کسب وکار به صورت سالیانه دعوت می‌شود. یکی از موضوعات مطرح شده در این نشست‌ها و مشاوره‌ها کارآفرینی معلولان است. از کارآفرینان معلول هم برای حضور در دانشگاه دعوت شده و نمایشگاهی از محصولات آنها برگزار شده است.

یکی از راهبردهای اصلی ارتباط با دانش آموختگان هم از منظر سنجش اثربخشی دانشجویان در جامعه و هم استفاده از تجربیات دانش آموختگان در صنعت برای بهره برداری در دوره‌های آموزشی، است. به منظور اطمینان از اجرای مناسب این راهبرد، بهره گیری از قابلیت فناوری اطلاعات در ایجاد سیستم‌های هوشمند نیز مد نظر قرار گرفته است.

رصد سالیانه وضعیت شغلی و میزان کارآفرینی فارغ‌التحصیلان دانشگاه. تا کنون رصد وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاه در سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۴، ۱۳۹۵ انجام شده و گزارش آن در سایت دانشگاه قرار داده شده است.. آمار به صورت فایل در اختیار همه ذینفعان قرار گرفته است.

• انعقاد تفاهم‌نامه و قراردادهای همکاری‌های مشترک در حوزه‌های مختلف از طریق ارتباط با دانشجویان فارغ التحصیل 
• ارتباط اساتید دانشگاه با جامعه در راستای پاسخگویی به نیازهای جامعه و اولویت‌های پیش رو صنعت 
• انعقاد تفاهم نامه با سازمان‌ها و ارگانهای مختلف 
• ایجاد انجمن فارغ التحصیلان به منظور استمرار در ارتباط با انان در جهت تقویت بنیه‌های اجتماعی از طریق توسعه زیر ساخت‌ها و کانال‌های ارتباطی و اطلاعاتی
• رصد میزان فعالیت فارغ‌التحصیلان در بخش‌های عمومی، اجتماعی و زیست‌محیطی.
• رصد و تقدیر دانش‌آموختگان کارآفرین

۳-۴ همکاری‌های متقابل در ارائه خدمات به جامعه

۱-۳-۴ به رسمیت شناختن جامعه هدف به عنوان ذینفعان اصلی تشریک مساعی  با آنها

در نظر گرفتن راهکار"ساماندهی رشته گرایش‌های دانشگاه بر اساس نیازهای محلی، منظقه ای، ملی و بین‌المللی با تاکید بر رشته‌های میان رشته ای" به عنوان راهکارهای اجرایی راهبرد" سرآمدی آموزش" در راستای هدف راهبردی دوم " آموزش و یادگیری اثربخش و هوشمند" 

به منظور در نظر گرفتن شاخص‌های این محور، در راهبردهای اشاره شده موضوعات کلیدی شامل: 

18. ساماندهی رشته گرایش‌ها بر اساس نیاز جامعه
19. تقویت و توسعه همکاری مشترک با دستگاه‌های اجرایی
20. ایجاد نظام یکپارچه ارتباط و همکاری با جامعه
21. تاکید بر ماموریت گرایی و مساله محوری در پژوهش‌ها و تولیدات علمی

 در نظر گرفته شده است که تضمین کننده مشارکت دانشگاه در حل مشکلات جامعه اعم از مسایل زیست محیطی، محرومیت زدایی و... خواهد بود.

همچنین تاکید بر توسعه شرکت‌های دانش بنیان و جذب دانشجویان در این شرکت‌ها راهکاری برای اثرگذاری در جامعه از طریق توسعه اقتصاد دانش بنیان است.

فعالیت‌هایی که در این خصوص انجام می‌شود:

18. برگزاری تورها و بازدیدهای علمی دانشجویان از نمایشگاه‌های بین‌المللی 
19. حضور دانشجویان در رویدادها و رخدادهایی از قبیل همایش‌های مرتبط 
20. انعقاد قرارداد با جامعه هدف به منظور پاسخگویی به نیازهای ایشان با استفاده از ظرفیت‌های دانشگاه 
21. برگزاری دوره‌های آموزش حرفه‌ای و کاربردی برای سازمان‌ها به صورت دوره‌های ضمن خدمت
22. برگزاری دوره حرفه‌ای MBA بازار سرمایه به منظور تربیت مدیران آینده بازار سرمایه ایران
23. برگزاری دوره‌های آزاد برای سازمان امور مالیاتی به عنوان دوره‌های ضمن خدمت 
24. برنامه‌ریزی در جهت تبیین پکیج آموزش ارتقای سواد مالی عموم شهروندان

در نظر گرفتن راهکار" تقویت و توسعه همکاری مشترک فرهنگی با دستگاه‌های اجرایی، نهادهای فرهنگی و مذهبی " به عنوان راهکار اجرایی راهبرد" راهبردهای ارتقا مسئولیت‌پذیری اجتماعی و فرهنگی" در راستای هدف راهبردی هفتم "اثربخشی فرهنگی و اجتماعی"

به منظور در نظر گرفتن شاخص‌های این محور، در راهبردهای اشاره شده موضوعات کلیدی شامل: 

• ساماندهی رشته گرایش‌ها بر اساس نیاز جامعه
• تقویت و توسعه همکاری مشترک با دستگاه‌های اجرایی
• ایجاد نظام یکپارچه ارتباط و همکاری با جامعه
• تاکید بر ماموریت گرایی و مساله محوری در پژوهش‌ها و تولیدات علمی

 در نظر گرفته شده است که نشان دهنده مشارکت دانشگاه در حل مشکلات جامعه اعم از مسایل زیست محیطی، محرومیت زدایی و... خواهد بود. برخی از فعالیت‌های مرتبط دانشگاه در این زمینه به شرح زیر هستند:

• برنامه ریزی راهبردی توسعه پایدار گردشگری منطقه ۱۵ شهرداری تهران با تأکید بر مبادی ورودی و خروجی
• برنامه‌ریزی راهبردی ارتقای تاب‌آوری کالبدی منطقه یک شهرداری تهران در برابر خطر زلزله با تأکید بر شبکه معابر: مرکز مطالعات و برنامه شهر تهران
• تدوین سند توسعه روستا (VLP): دفتر امور بیابان سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور
• تدوین برنامه توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی روستایی موضوع جزء ۱ بند الف ماده ۲۷ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (۶۴ روستای منطقه مرکزی استان مرکزی): سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی
• طرح آبادانی و پیشرفت شهرستان چالدران براساس رویکرد معیشت پایدار مبتنی بر بهبود دارایی‌های معیشتی خانوار و کاهش آسیب‌پذیری‌ها از طریق مشارکت و توانمندسازی مردم محلی و بهره‌برداری پایدار از منابع طبیعی: بنیاد علوی

در نظر گرفتن راهکار"طراحی و پیاده‌سازی نظام یکپارچه ارتباط و همکاری با جامعه و مجامع علمی و پژوهشی" به عنوان راهکار اجرایی راهبرد" کیفیت بخشی و گسترش ارتباط پویا با جامعه پیرامون " در راستای هدف راهبردی اول " سرآمدی در پژوهش و فناوری"

و همچنین در نظر گرفتن راهکار "فراهم نمودن بستر مناسب برای جذب و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان " به عنوان راهکار اجرایی " کیفیت بخشی و گسترش ارتباط پویا با جامعه پیرامون " در راستای هدف راهبردی اول " سرآمدی در پژوهش و فناوری"

در نظر گرفتن سه راهکار" توسعه رویدادها، پژوهش‌ها و تولیدات علمی ممتاز، مأموریت گرا، محصول/مساله محور و بین رشته ای "، " توسعه. 

در این خصوص دو نفر از اعضای هیات علمی دانشکده شیمی به عنوان مشاور شهرداری کرج در زمینه مدیریت پسماند و تصفیه شیرابه‌ها که از فعالیت‌های بارز در زمینه همکاری با مقامات محلی در کاهش اثرات زیست محیطی پسماند استان البرز است.

تهیه برنامه سازگاری با پدیده گردوغبار با مطالعه موردی کانونهای غبارخیز منطقه سیستان و استان خوزستان نیز از جمله پروژه های دیگر دانشگاه در این زمینه بوده است. بررسی آسیب پذیری مناطق مختلف کشور به پدیده گردوغبار نشان می‌دهد که منطقه سیستان و استان خوزستان از آسیب پذیرترین منطق کشور در مواجهه با پدیده گردوغبار می‌باشند. این پروژه با محوریت جامعه محلی( با نقش پذیری مقامات محلی و مردم) تهیه می‌شود.

به منظور تحقق بخشی از وظایف دانشگاه خوارزمی و نیز اجرای سیاست‌های کلی دانشگاه و کمک به رفع نیازهای پژوهشی در استان البرز در حوزه علوم و تکنولوژی مرتبط آب از جمله آّب‌های زیرزمینی، مدلسازی، مدیریت و توسعه منابع آّب، منابع آب کارست و سازند‌های سخت، آّب‌های سطحی، رودخانه و سد، آلودگی آّب و خاک، فناوری‌های حوزه آب، مرکز پژوهشی آب، وابسته به دانشگاه خوارزمی تأسیس شد.

• تخمین نرخ تغذیه آب زیرزمینی از سامانه‌های مختلف آبیاری با استفاده از مدلسازی جریان تحت شرایط آزمایشگاه و مزرعه
• بررسی آلودگی فلزات سنگین و میکروپلاستیکها در بالادست و مخزن سد طالقان– استان البرز

• شناسایی، تدوین و ارائه فناوری‌های مرتبط با اکتشاف و بهره برداری از منابع آب ژرف 
• تهیه برنامه عمل منطقه ای کنترل منشاء‌های گردوغبار برون مرزی
• حضور و کسب مقام در جشنواره‌های دانشگاهی و ستادی وزارت علوم مانند: جشنواره بین‌المللی حرکت، جشنواره ملی رویش، جشنواره ملی تیتر، جشنواره سراسری قرآنی و...، 
• حضور و کسب مقام در مسابقات کشوری مثل: مسابقات ملی بتن، مسابقات ربات‌های پرنده، مسابقات ملی برنامه نویسی، مسابقات ملی دادگاه مجازی و...، 

دانشگاه خوارزمی همچون سایر مراکز آموزش عالی، به عنوان نمادی از پاسخگویی اجتماعی در حفظ محیط زیست و کمک به حل مشکلات کلان زیست محیطی کشور و منطقه تلاش می‌کند. 

• راه اندازی بخش فرهنگی پورتال در راستای مسئولیت‌پذیری اجتماعی که محتوای متنوعی در اختیار همگان قرار داده است. 
• توسعه فعالیت‌های دانشجویی از طریق انجمن‌های علمی دانشجویی برای عموم جامعه با برگزاری دوره‌های رایگان و یا بعضاً با هزینه‌های بسیار پایین (نظیر آشنایی با نرم افزار همکاران سیستم و..) و همکاری و تفاهم نامه با انجمن حسابداری مدیریت ایران و انجمن مهندسی مالی ایران.(دانشکده علوم مالی)

• انتشار و بالا بردن نشریات دانشجویی از قبیل: علمی، فرهنگی، سیاسی، صنفی و... 
• حضور در کمیته‌های علمی و فرهنگی وزارت علوم توسط دانشجویان و کارشناسان حوزه فرهنگی 
• برگزاری جشن‌های دانشجویی مثل: جشن دانش اموختگی، روز دانشجو، ورودی‌های جدید و... 
• حضور و مشارکت دانشجویان تحصیلات تکمیلی به منظور بالا بردن کیفیت فعالیت‌های علمی و فرهنگی 
• فعال نمودن کانون دانش اموختگی و استفاده بیشتر از ظرفیت دانش آموختگان برای پیشبرد اهداف دانشگاه